Ondergang of vernieuwing? Hoe het verbod op online gok sponsoring de Nederlandse voetbalwereld op z’n kop zet

Ondergang of vernieuwing? Hoe het verbod op online gok sponsoring de Nederlandse voetbalwereld op z’n kop zet

In de Nederlandse voetbalwereld staat er een grote verandering op stapel: vanaf juli 2025 wordt sponsoring door online gokbedrijven verboden. Voor de betaaldvoetbalclubs, die de afgelopen jaren flinke inkomsten uit deze nieuwe markt hebben gehaald, is dit een grote tegenvaller. De vraag rijst hoe zij deze financiële klap gaan opvangen en of er alternatieve inkomstenbronnen zijn. In het bijzonder speelt bij veel clubs de angst dat deze maatregel een kettingreactie veroorzaakt in de rest van hun inkomstenmodel.

Bovendien is het niet voor het eerst dat de overheid raakvlakken zoekt tussen gokken, voeding, en andere maatschappelijke kwesties in de sportwereld. Denk bijvoorbeeld aan eerdere discussies over alcohol- en tabaksponsoring. Dit keer leent de sport zich echter minder goed voor compromissen, omdat het product “online gokken” als bijzonder risicovol wordt gezien, zeker als het gaat om kwetsbare doelgroepen zoals jongeren.

Toch vinden velen het opmerkelijk dat het verbod alleen geldt voor online gokbedrijven, terwijl landbased casino’s en loterijen wel reclame mogen maken. Volgens critici ontstaat hierdoor een ongelijk speelveld. Desalniettemin streeft de overheid naar bescherming van consumenten en wil men voorkomen dat jongeren via online reclame of stadionuitingen in verleiding worden gebracht.

Achtergrond van online gokbedrijven in het Nederlandse voetbal  

Sinds 1 oktober 2021 is online gokken legaal in Nederland. Veel voetbalclubs grepen deze kans om een financiële boost te krijgen. Ongeveer 33 van de 34 clubs in de Eredivisie en Eerste Divisie sloten de afgelopen vier jaar deals met gokbedrijven. Zulke samenwerkingen leverden in korte tijd miljoenen euro’s aan sponsorgeld op.

Deze inkomsten zijn in veel gevallen zichtbaar: op shirts, reclameborden en allerlei digitale uitingen rondom de wedstrijd. Namen zoals Circus Casino duiken regelmatig op. Hoewel dit voorheen ondenkbaar was, werd het plotseling de norm in een competitieve sponsormarkt.

Het verbod dat de overheid nu instelt, heeft tot doel om zogenaamde “ongerichte” reclames te beperken. De insteek is dat ook jongeren onder de 24 jaar deze reclame kunnen zien en daardoor kwetsbaarder zijn om een gokverslaving te ontwikkelen. Door sponsoring in de voetbalstadions en op tenues te verbieden, hoopt de overheid de instroom naar problematisch online gokgedrag te beperken.

De drijfveren achter het gok sponsorverbod  

Een belangrijke reden voor de overheid om deze maatregel in te voeren, is de wens om jongeren en kwetsbare groepen te beschermen. Hoewel online gokken legaal is, blijft er een zorg dat gokverslaving in de hand wordt gewerkt. Volgens diverse instanties vertonen steeds meer mensen risicovol gokgedrag, wat kan leiden tot maatschappelijke problemen.

Daarnaast laten recente cijfers enerzijds een stijging, anderzijds juist een daling van het aantal gokverslaafden zien. Het hangt vaak af van welk onderzoek je raadpleegt. Het feit dat deze cijfers uiteenlopen, illustreert de complexiteit van het vraagstuk. Toch hecht de overheid veel belang aan het verkleinen van de zichtbaarheid van online gokproviders, in de hoop dat dit de groepsdruk en verleiding om te gokken vermindert.

Tot slot speelt ook de politieke opinie mee. Nu digitale media een groot deel van de reclame-inkomsten vertegenwoordigen, is een zichtbaar online casino-logo tijdens een livewedstrijd erg verleidelijk voor potentiële gokkers. De overheid wil die verleiding reduceren, zeker in een tijd waarin het smartphone-gebruik en het gemak van online gokken elkaar versterken.

Financiële strop voor de clubs  

De sportieve gevolgen van dit verbod gaan mogelijk veel verder dan men aanvankelijk verwachtte. Voetbalclubs hebben in de afgelopen jaren hun budgetten deels afgestemd op de lucratieve gokdeals en lopen nu een aanzienlijk bedrag mis. Volgens schattingen verliezen clubs in totaal zo’n 40 miljoen euro direct aan sponsorgeld. Daarnaast wordt er nog eens 30 miljoen euro indirect misgelopen, omdat mediapartners ook minder reclame-inkomsten van gokbedrijven zullen ontvangen.

Vooral kleinere clubs vrezen deze financiële aderlating. De grote topclubs zoals Ajax, PSV en Feyenoord hebben vaker een brede sponsor mix en veel internationale aandacht, wat hun inkomstenstroom diverser maakt. Middelgrote en kleinere clubs, zowel in de Eredivisie als in de Keuken Kampioen Divisie (KKD), leunen zwaar op enkele grote sponsoren. Nu de gokbedrijven wegvallen, moeten ze hun focus verleggen naar andere sectoren of flink bezuinigen.

Hoewel clubs begrijpen dat de overheid gokverslaving en problematisch gedrag wil indammen, voelen zij zich overvallen door de snelheid waarmee de maatregel nu wordt ingevoerd. Ze ervaren bovendien dat hun eigen pogingen om het reclamebeleid zelf te reguleren, door strengere regels in te stellen voor zichtbaarheid van gokbedrijven, niet eens goed zijn geëvalueerd voordat het verbod werd aangekondigd.

Lees ook

Van der Vaart kraakt ESPN: 'Zit hij daar met een PSV-shirt aan?'

'PSV is de grootste teleurstelling van de laatste jaren, selectie moet volledig op de schop'

Kritiek alom: 'Niet toevallig dat de ineenstorting van PSV daarmee te maken heeft'

Kenneth Perez oordeelt keihard over zwakke schakel bij PSV: 'Hij kan niet verdedigen'